Cúng thôi nôi - Những điều cha mẹ cần biết
Thôi nôi là gì?
Cúng Thôi nôi có ý nghĩa quan trọng, với mục đích cầu mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với bé trong tương lai sau này. Đây là phong tục, nét văn hóa đẹp của người Việt. Mặt khác nó thể hiện một nét văn hóa đặc trưng. Và thể hiện niềm tin của cha mẹ về một tương lai tươi sáng cho những đứa con yêu của mình.
Thôi nôi là dừng lại, bỏ đi cái nôi, cái giường nhỏ để đong đưa trẻ chưa tròn năm. Vậy thôi nôi có nghĩa là bỏ cái nôi, không nằm trong giường nhỏ bé nữa mà chuyển sang nằm gường lớn.
Khi nào làm cúng thôi nôi cho bé
Khi trẻ vượt qua 12 tháng đầu đời khỏe mạnh – từ khi sinh ra đến mốc thời gian này, gia đình sẽ tổ chức lễ cúng thôi nôi cho bé. Đây là sự kiện lớn giúp bé chính thức hòa nhập vào cuộc sống sinh động bên ngoài.
Mâm cúng thôi nôi cho bé gồm những gì?
Theo tín ngưỡng dân gian và phong tục truyền thống, việc chuẩn bị đồ cúng thôi nôi đầy đủ, nghi lễ cúng chỉn chu sẽ mang phước lành đến cho đứa trẻ. Về cơ bản, khi cúng thôi nôi cho trẻ, ngoài những mâm cúng trong nhà cũng sẽ có một mâm cúng ngoài sân. Cụ thể:
1.Mâm cúng thôi nôi ngoài sân
Trong mâm cúng thôi nôi không thể thiếu các lễ vật như chè, xôi, gà hoặc vịt luộc. Các lễ vật này dùng để cúng bà Mụ – Ông Mụ theo tín ngưỡng dân gian. Bên cạnh đó, một số gia đình với mong muốn con cái sau này sẽ đủ đầy ấm no nên bày biện thêm cả heo quay.
Cùng với một con lợn quay còn có thêm các lễ vật được tính theo số lẻ như là: 5 bát cháo nhỏ, 1 tô cháo lớn, 1 dĩa thịt luộc hoặc lòng lợn, 1 dĩa rau sống, 1 dĩa trái cây, 1 ly rượu trắng, 1 tách trà. Cùng với đó còn phải kể thêm các dụng cụ khác như nhang, đèn và một con dao cắm trên mình con lợn quay.
Tất cả những lễ vật này dùng để cúng đất đai diên địa, thổ công thổ chủ nên nhất thiết phải được đặt ở ngoài sân, nơi ra vào của người trong gia đình và luôn quay đầu mâm cúng hướng ra ngoài.
2. Mâm cúng thôi nôi trong nhà
Theo nghi lễ truyền thống, mâm cúng trong nhà dùng để cúng 3 vị: Thành Hoàng bổn cảnh; Cửu Huyền thất tổ và ông bà. Như vậy, theo tục thờ cúng của người Việt, tương ứng bao nhiêu bàn thờ trong nhà sẽ có bấy nhiêu mâm cúng được bày biện.
Các vật phẩm trong mâm cúng có thể được dùng theo tập quán của mỗi vùng miền khác nhau. Trên bộ ván hoặc bộ vạt sẽ có 12 chén chè, xôi để dùng mời 12 bà Mụ; 1 con gà hoặc vịt luộc với 3 chén cháo nhỏ cùng 1 tô cháo lớn dùng để mời 3 ông Mụ.
Cách cúng và bài cúng thôi nôi cho bé
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các lễ vật, người lớn trong nhà sẽ thực hiện cách cúng thôi nôi cho trẻ như sau:
1. Cúng ngoài sân
Người lớn trong nhà thắp nhang, bái lạy và đọc lời khấn
“Hôm nay, ngày (mùng) tháng (âm lịch), gia đình cháu (nêu họ tên) bày làm mâm lễ vật, trước cung thỉnh đất đai diên địa, thổ công thổ chủ trước về chứng minh nhận lễ mừng cho cháu (tên bé) tròn một năm tuổi, sau tiếp tục phù trợ cho cháu (tên bé ) khỏe mạnh, chóng lớn, ngoan hiền, phù trợ cho gia đình luôn ấm no, hạnh phúc ”.
2. Cúng trong nhà
Cúng ở các bàn thờ Phật, tổ tiên, ông Địa ông Thần Tài và ông Táo: Nghi thức này thực hiện giống nghi thức trên với lời khấn tương tự, chỉ thay đổi danh xưng các vị cần khấn cầu cho phải phép.
Lễ cúng thôi nôi cho bé là một nét đẹp tâm linh thể hiện sự nối tiếp truyền thống của người xưa để lại. Vì vậy, các mẹ hãy chuẩn bị lễ vật và các bài cúng thật chu đáo và đủ đầy nhé.
3. Cúng 12 bà Mụ và Đức ông (văn cúng đơn giản nhất):
Sau khi bày lễ cúng thôi nôi xong, bố hoặc mẹ em bé thắp 3 nén nhang, rồi bế bé ra trước án khấn:
Lưu ý khi đã khấn cúng thôi nôi xong thì bố hoặc mẹ chắp tay bé lại vái trước án 3 vái sau 3 tuần nhang thì lễ tạ.
Nghi thức chọn nghề cho trẻ
Sau khi thực hiện các nghi thức cúng xong, người nhà sẽ bày ra mâm những vật dụng như kéo, lược, gương, bút, sổ tay… để bé lựa chọn nghề nghiệp tương lai. Nếu bé bốc trúng đồ vật nào dự đoán tương lai bé sẽ theo nghề đó như quan niệm của dân gian.
Ý nghĩa của các vật dụng bé chọn khi cúng thôi nôi
Một nghi thức không kém phần quan trọng đó chính là lễ xem tương lai nghề nghiệp của trẻ. Bố mẹ hãy chuẩn bị thật nhiều vật dụng liên quan đến các nghề nghiệp, vật nào bé chọn trước thì sẽ liên quan đến công việc sau này. Nhìn chung ý nghĩa của từng đồ vật cho bé thường là:
Cây viết: Liên quan đến nghề viết lách và tương lai có thể con sẽ thành nhà báo, nhà văn, nhà viết kịch…
Quyển sách, vở: Con của bạn sẽ là một đứa con rất chăm học và yêu thích sự khám phá.
Máy tính: Trẻ có thiên hướng yêu thích những con số và có khả năng thành công đến các lĩnh vực như kinh tế, tài chính, kinh doanh,… Hoặc bé có xu hướng trở thành một nhà toán học trong tương lai.
Ống nghe bác sĩ: Nếu có thích thú với nghe ống nghe thì có thể tương lai sẽ đi theo ngành bác sĩ, y tá hoặc dược sĩ.
Bộ đồ chơi bếp: Nếu con yêu thích các vật dụng bếp núc thì con có thể thành một đầu bếp giỏi khi lớn lên.
Ô tô, máy bay: Những vật này thường được các bé trai lựa chọn. Bạn đừng quá ngạc nhiên khi lớn lên bé sẽ thành một phi cơ, tay lái xe cừ khôi, hoặc làm các ngành liên quan đến sản xuất các thiết bị này nhé.
Sau khi trẻ lựa chọn cho mình nghề nghiệp trong tương lai thì ông bà, họ hàng hai bên nội ngoại và khách mời người đến chúc phúc, tặng quà và lì xì cho bé. Và chúc bé hay ăn chóng lớn và khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn trong cuộc sống.
